Patent, belli bir buluş veya icadın satış, pazarlama, üretme gibi yetkilerinin bir kişiye ait olmasını gösteren belgedir ve Türkiye’de patent Türk Patent Enstitüsü tarafından verilir. Patentin temel amacı, yeni buluş ve icatlara teşvik etmek üzere kişileri güvence altına almak olarak tanımlanabilir. Böylece ekonomik, sosyal ve teknik alandaki ilerlemeler, patent aracılığıyla desteklenmiş olur. Bu anlamda paten verilen çalışma sayısı, bir ülkenin gelişmişliğine dair ipuçları verir.
Patent nasıl alınır?
Her ülkenin kendi belirlediği patent standartları vardır ve uluslararası patent almanın da kendine has kuralları vardır. “Türkiye’de patent nasıl alınır?” sorusunu cevaplayacak olursak, çalışmasını bir patentle güvence altına almak isteyenlerin yapması gereken ilk şey söz konusu buluşun patent verilebilir olup olmadığını kontrol etmektir.
Hangi Buluşlara Patent Verilir?
- Yenilik: Tekniğin bilinen durumuna dâhil olmayan buluş yenidir. Patent almanın önemli koşullarından biri bu buluşun ilk defa ortaya çıkmış olmasıdır.
- Buluş basamağı: Tekniğin bilinen durumunun aşılması olarak da ifade edilen bu basamak; patent başvurusunun öncesinde buluş konusunda erişilebilir yazılı veya sözlü bir tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgiler dağarcığı anlamına gelir. Buluşta yapılan geliştirme, o konuda bilgi ve tecrübe sahibi ortalama bir kişi tarafından biraz düşünülse kolayca ortaya çıkabilecekse, bu çalışmanın buluş basamağı yoktur denir ve patent verilmez.
- Sanayide uygulanabilir olması: Buluşun patent alabilmesi için tarım dahil olmak üzere herhangi bir dalında üretilebilir, uygulanabilir veya kullanılabilir nitelikte olması gerekir. Yani buluşun teorikten öte, pratikte uygulanabilirliği olması ve bir fayda sağlaması gerekir.
Bu şartları taşıyan bir buluşunuz varsa, Türk Patent Enstitüsü’ne başvurarak süreç aktif olarak başlatılabilir. Bu süreçte bir danışmanlık firmasından destek alabilir ya da bireysel olarak başvuru yapabilirsiniz. Buluşunuz yasalarla belirtilen şartlara tam olarak uygun değilse 3 ay içinde eksikleri tamamlamak için size fırsat verilebilir. Bunun yanı sıra başvurunuzun tamamen reddedilme olasılığı da vardır.
Patent verilmeyecek konular ve buluşlar nelerdir?
- Matematik metotları, bilimsel teoriler, ticari faaliyetleriyle ilgili usul ve kararlar,
- Edebiyat dalına ve sanata ait eserler, bilimsel eserler, bilgisayar yazılımları ve estetik nitelikteki oluşumlar,
- Bilgilerin derlenmesi, sunulması, iletilmesi gibi durumlarda teknik yönü olmayan usuller,
- Hayvan ya da insan vücudu üzerinde uygulanacak cerrahiler, tedavi yöntemleri, çeşitli teşhis ürünleri patente uygun değildir.
Bunun yanı sıra kamu düzenine aykırı ve genel ahlakı rencide edecek olan durumlar, bitkilerin ya da hayvanların ciddi biyolojik temellere dayandığı usuller için patent verilmiş olsa bile koruma işlevi gerçekleşmez.
