Maker hareketi, günümüzde tüm dünyada hızla yayılan bir akım. Kodlama ve robotik gibi teknolojileri ve marangozluk gibi geleneksel zanaatları “kendin yap” (Do it Yourself) pratiğiyle harmanlayarak çoğulcu bir üretim kültürü yaratmayı hedefliyor.
Gelin, uzmanlaşmaya değil pratik beceriye, rekabete değil paylaşıma önem veren bu kültürün anahtar kelimelerine yakından bakalım.
Herkes bir “Maker” olabilir!
Bu kelimelerin başında, harekete ismini de veren “Maker” geliyor. Yaratıcılığını tetiklemeye, projeler geliştirmeye ve üretime geçmeye hazır herkese Maker denir. Bu alternatif üretim kültürü, kendi yaratıcı gücünü gerekli materyaller ve yöntemler sayesinde üretime dönüştürmeye hevesli herkesin bir Maker olduğunu savunuyor. Gerekli yöntemlerle tanışan bir Maker için üretimin sınırı yoktur: Üç boyutlu yazıcı yardımıyla model uçak da tasarlayabilir, robotik teknolojilerinin inceliklerini öğrenip algoritmik mekanizmalarla çalışan ev aletleri de üretebilir.
“Kurcalama”: Üreterek Öğrenin
Maker’ların kullandığı üretim yöntemlerinin başında “tinkering” yani “kurcalamak” geliyor. “Kurcalamak”, Maker’ların ellerinin altındaki araç gereçlerle oynayarak onları yeni materyalleri dönüştürdükleri aktivitenin ismi. Maker’lar “kurcalayarak” hem nesnelerin çalışma mekanizmalarını öğreniyorlar, hem de kendi yaratıcılıklarını kullanarak başka mekanizmalarla çalışan yeni ürünler meydana getiriyorlar.
Materyallerin birbirlerine dönüşerek hayatta kaldıkları sürdürülebilir bir yaşam formunu hedefleyen Maker hareketi için “kurcalamak” hem bir üretim modeli hem de bir öğrenme aktivitesi anlamına geliyor.
Maker’lar Bir Arada: “Makerspace” ve “Maker Fair”
Maker hareketi bireylerin kendi gayretleriyle üretime geçmelerini önemserken bu üretimin paylaşımcı bir nitelik taşımasına da önem veriyor. “Makerspace” ya da Türkçede “makerhane” olarak geçen mekanlar, Maker’lara bir araya gelip fikir ve üretim paylaşımında bulunabilecekleri, birbirlerine materyal ve yöntemler konusunda yardım edebilecekleri, tasarımlarını somut ürünlere dönüştürmeleri için gereken teknoloji ve araçlara ulaşabilecekleri bir sosyal ortam vaat ediyor.
Maker’lar bu mekanlarda düzenlenen buluşma ve atölyeler sayesinde kodlama ve robotik gibi konularda bilgilerini geliştirebiliyorlar. Makerspace’ler, aynı zamanda, Maker’lara ürünlerini sergileme ve diğer Maker’ların ürünlerini görme imkânı veren “Maker Fair”lere de ev sahipliği yapıyor.
Maker kültürünün bir parçası olmak çok kolay. Siz de kendi “Maker”lık potansiyelinizi gerçekleştirmek istiyorsanız işe “kurcalama”yla başlayabilir, ya da bir “Makerspace”e uğrayabilirsiniz.
