Sensörler, robotların dış ortamlar ile bağlantı kurmalarını sağlayan duyu organları olarak tanımlanabilir. Robotların bir engel gördüğünde durması veya sağa solo dönmesi basit sensör sayesinde gerçekleşir. Diğer bir ifadeyle bir robotun komutlara uygun olarak hareket etmesi, sensörler sayesinde ışık ve şekilleri algılaması ile mümkün oluyor. Ortamda bulunan maddelerden yayılan kızılötesi enerji ve sıcaklığı ayırt eden sensörler, nesnelerin renkleri ve şekilleri ile nesneler arasındaki mesafeyi ölçüyor.
Dış ortamda robotlar tarafından algılanması gereken nesneler aynı olmadığından onları tanımada kullanılan sensörler ve çeşitleri de farklıdır. Genel olarak iki kategoriye ayrılabilen sensör çeşidinden ilki fazla enerji harcayan aktif sensörler olup sinyalleri kendisi üretir, dışarıya yollar ve gelen tepkiyi ölçer. Pasif sensörler ise sadece ortamdan gelen sinyalleri ölçerler.
Sensörlerin genel işlev ve özelliklerine kısaca değindikten sonra kullanım alanlarına geçebiliriz. Dokunma, çarpma, basınç, ses tanıma ve ultrasonik özelliklerin robotlara entegre edilmesi haricinde sensörler ve kullanım alanları bir hayli geniş. Bu alanların hangileri olduğunu aşağıda inceleyelim.
Sağlık ve Kozmetik
Hastanın günlük aktivitesini ve vücudunda meydana gelen değişiklikleri anlık takip eden ve hatta değişkenlere bağlı olarak önceden tahminde bulunan sensörler mevcut. İlaç ve kozmetik alanında da kalite kontrollerinin yapılmasında sensör teknolojisi kullanılıyor.
Endüstri ve Üretim
Endüstri alanındaki verim, kalite ve güvenilirlik sensörlerin özellikleri ile doğru orantılıdır. Endüstriyel ekipmanların sıkıştırma, sıcaklık, nem ve titreşim durumları sensörler ile kontrol edilmekte. Nesnelerin İnterneti (IoT) ve akıllı sensörler ile birlikte yeni uygulama alanları geliştirilmeye devam ediliyor.
Gıda
Meyvelerin olgunlaşma durumlarının incelenmesi ve gıda tazeliği kontrolünde sensörler kullanılmakta. Bu işlemler sensörler sayesinde hızlı, maliyeti düşük ve objektif bir şekilde gerçekleştiriliyor.
Otomotiv
Elektronikleşme bakımından oldukça hızlı ilerleyen otomotiv sektöründe araçlar bilgisayarlar aracılığıyla kontrol ediliyor. Sensörlerden gelen verilerle araların yakıt bakımından verimli, güvenli ve istenilen özelliklerde çalışması sağlanıyor.
Haberleşme
Kablosuz Kimlik Modülü olarak Türkçeleştirilebilecek Wireless Identity Module (WIM) bir akıllı kart olup cep telefonlarında kullanılan Subscriber Identity Module (SIM) yani Abone Kimlik Modülüne benzer. Akıllı kart, e-ticaret işlemlerinde kullanılan şifreleme ve dijital imzalar ile kişilerin kimlik doğrulamasını yaparak tam güvenlik sağlıyor.
Askeriye
Askeriyede kullanılan teçhizatın kullanılan ara yüzler ve gelişmiş iletişim bağlantıları ile denetlenmesi ve daha da donanımlı hale getirilmesine çalışılıyor. Sensörler de askeri bilgi altyapısını güçlendirme ve entegre işlemlerinde kullanılıyor. Ayrıca birçok sektörde parmak izi sensörlerinden giriş ve çıkışlarda anahtar olarak da yararlanılıyor.
Kaynaklar
