İş hayatı asırlardır değişen her teknoloji ile kendisine yeni bir soluk kazanmıştır. Özelikle geçtiğimiz yıllardaki endüstriyel değişimler iş alanlarını oldukça değiştirdi. Fabrikalaşma ve seri üretim ile birlikte hayatımıza giren otomasyon kavramı özellikle hayatımızın pek çok noktasını oldukça değiştirdi. Bu değişim beraberinde iş hayatlarında yeni ihtiyaçlar ve yeni kolar da ortaya çıkarmıştır. Çalışanlar bu yüzden gelişen iş ve değişen iş dünyasında kendilerine yer bulabilmek için köklü bir değişime girmek zorunda kalmıştır.
Diğer bir deyişle değişen endüstri ile birlikte insanların mükemmel iş, hayat ve dünya kavramları da değişti. Buna ek olarak bu değişim beraberinde insanların iş hayatlarındaki konumları da önemli derece de değiştirmeyi başardı. Dönemsel olarak bakıldığı zaman bu endüstri devrimi 1. ve 2. endüstri devrimine göre insanlara farklı bir rol belirlemiştir. Diğer endüstri devrimlerine göre insanlar bu devrim ile birlikte üretim robotu görevini üstlenmiştir.
İş hayatı içerisinde insanın etkisinin en aza indirilmesi için yapılan çalışmalar ikinci dünya savaşı ve 70’lerde oldukça artmıştır. Bu dönemlerde yapılan çalışmalar hep otomasyonu artırmaya insanı gücünü olabildiğince iş dünyasından çıkarmak üzerine olmuştur. Bu dönemlerde başlayan köklü endüstriyel değişimler de sonuç olarak insanların mükemmel anlayışında değişikliklere sebep olmuştur.
Günümüzde ve 70’lerde İş Hayatı
1970’li yıllarda Amerika’da bilgisayar ve bilgisayar parçalarının fiyatları oldukça düşmüş ve bu durum teknolojinin halka yayılmasını sağlamıştır. Bunun sonucu ile ortaya çıkan teknolojik inovasyon hem sosyal hem de iş dünyasını kökten değiştirmeye yetmiştir. Bu değişen sistemler ile birlikte ayrıca çalışanların iş yerlerindeki konumu yaratıcılık üzerine gelişmiş ve eğitimlerde buna yönelik olmaya başlamıştır.
İlerleyen yıllarda yani 1990’lı yıllara gelindiğinde ise internet ve cep telefonu gibi teknolojilerin ortaya çıkması ile birlikte iş dünyası içerisindeki pek çok meslek artık rafa kaldırıldı. Hem endüstri hem de iş dünyasının eleman ihtiyacı değişmeye başlamış olmasına rağmen eğitim sistemi bu ihtiyaçlara pek uymadan sisteme yönelik eleman yetiştirmeye devam etmiştir. Yani eğitim sistemi bu gelişen teknoloji ile insanların sürümünü yükseltmiştir.
1970’li yıllarda başlanılan otomasyon sistemleri çalışmaları günümüzdeki makine öğrenmesi ve günümüz otomasyon teknolojilerine adeta ön ayak olmayı başarmıştır. Ayrıca yapay zeka ve sürdürülebilirlik kavramlarının günümüzde şeklini almasına da bu dönemde yapılan çalışmalar sebep olmuştur. Bu teknolojiler ise iş dünyası içerisinde günümüzde oldukça önemli bir yere sahip olmuştur. Günümüzde 5 milyon insan işini otomasyon sistemlerine kaptırmıştır. Ayrıca bu rakam her geçen gün artış göstermektedir.
İş Hayatı ve İnsan
Pek çok insan iş hayatının sıkıcılığı konusunda sitem etmektedir. Yeni endüstriyel dönem ile yorucu, sıkıcı ve bunaltıcı işler insanlar yerine makinelere verilmektedir. İnsanların ise bu işler yerine firmalara daha yararlı olabileceği konular üzerine düşüneceği ve yaratıcı olacağı iş konumlarına gelmesi söz konusudur. Bu dönemde iş dünyası ile birlikte eğitim sistemi de değişime uğruyor. İkinci dünya savaşında hantal kalan eğitim sistemi artık eğitim 4.0 dönemine geçiş yapıyor.
Endüstri 4.0 içerisinde eğitim oldukça önemli bir yere sahip. Gelişen teknolojiye ayak uydurabilecek eleman yetiştirmek bu dönemin verimini arttıracaktır. Ayrıca bu çalışanlar içinde bir fırsat olmakta. Çalışılanlar kendi gelişimlerini ve yönelmelerini bu yönde yaparak kendilerini öne atabilecekler. Krizi fırsata çevirebilmek tamamen çalışanların elinde olan bir konu olacak. Çalışanlar bu yeni rollerine adapte olabilmeleri halinde oldukça avantajlı olacak.
Değişen İhtiyaçlar ve Teknoloji
Önümüzdeki 10 yıl içerisinde iş dünyasında bazı ihtiyaçlar oldukça değişecek. Bu değişimlerin başında eleştirel düşünme ve problem çözme geliyor. Otomasyon ne kadar iş dünyasını ele geçirmiş olsa da en kritik noktalarda yine insan ihtiyacı ortaya çıkıyor. İçerisinde bulunan durumu analiz edebilen, hızlı ve kesin çözümler bulabilen çalışanlar bu iş dünyası içerisinde demirbaş olarak faaliyet gösterecekler.
STEM yani muhteşem dörtlü (Science, Technology, Engineering and Math ) ilerleyen dönemlerde de hem çalışanların hem de firmaların en önemli ihtiyaçları olacak. Gelişen sistemler ve ihtiyaçlar doğrultusu içerisinde kodlama kavramını da bu 4’lüye dahil edebiliriz. Ayrıca kodlama eğitiminin artık ilkokul seviyelerine inmesini de sağlamamız gerekmektedir. STEM kavramından sonra birde SMAC kavramına açıklık getirmek gerekmekte.
SMAC yani Social, Mobil, Analytics and Cloud sistemleri de gelecek dönemlere damgasını vuracak. Ne kadar çalışmaların temelinde STEM kavramı olsa da SMAC iş hayatı içerisinde bu temelin üzerinde kendisine yer bulacak. SMAC sayesinde firmalar e – business sistemine geçiyor olacak. SMAC elemanları ile şirketler minimum etki ile maksimum müşteriye ulaşabilecekler. İş hayatı içerisinde kendini göstermek isteyen çalışanlarda bu alan kendilerine çalışma alanları çıkarabilecek.
Üretim Bandındaki Değişim
Üretim ve ihtiyaç bandındaki en önemli değişim alternatif enerji kaynakları içerisinde olacağı tahmin ediliyor. Bunun sebebi ise dünyanın içerisinde bulunduğu sıkıntılı durum olarak görünüyor. İnsan hayatının devamı için fosil yakıtlar artık pek idare edilebilir görünmüyor. Alternatif enerji kaynakları da bu noktada devreye girerek önemini ortaya koyuyor. Sürdürülebilir ve doğa dostu yakıtlar gelecekte çok daha önemli bir hale gelmiş oluyor.
İş hayatı içerisinde diğer bir önemli gelişme de 3d baskı alanında olacak. Katmanlı baskı teknolojisi her geçen dünyada önemini arttırıyor. İlk başlarda plastik temelli baskılar yapan bu makineler artık insan dokusuna kadar her şey ile baskı alabiliyor. Bu teknoloji ayrıca sadece gelişmek ile kalmayacak ve her evde olacak kadar yaygınlaşacak. Bu durumda yeni iş alanlarına ve yeni teknolojilerin ortaya çıkmasına sebep olacak.
Yazılım sektörü günümüzde ne kadar önemli ise gelecekte çok daha fazla önemli bir hal alacak. Bahsettiğimiz tüm sistemler yazılım olmadan bir işe yaramaz. Gerek mobil gerek ise diğer yazılım alanları gelecekte oldukça önemli bir yere sahip olacak. İlerleyen yıllarda mobil yazılım sektörü içerisinde 1 milyondan fazla iş açığının ortaya çıkacak olması da bu durumu kanıtlar nitelikte. İş hayatı gelecekte günümüzden oldukça farklı olacak gibi gözüküyor. Bu duruma hazırlanmak tamamen bizlerin elinde.
Doç. Dr. Gamze Sart resmi Youtube kanalı içerisinde geleceğin meslekleri ve benzeri konular ile alakalı hem bilgilendirici hem de öğretici videolara ulaşabilirsiniz. Ayrıca iş hayatı nedir ve benzeri konular ile alakalı uzman kişiler tarafından yazılmış makalelere Aba Innolab resmi internet sitesi üzerinden ulaşabilirsiniz.
