Black Mirror, Netflix platformunda 2011 yılında yayınlanmaya başlayan ve pek çok kişinin hayatına girmiş bir bilim kurgu dizisidir. Dizi, her yeni sezonuyla daha da popülerleşmiş ve alışılmış dizilerden farklı konuları ve işleyiş tarzıyla dikkat çeken bir yapım olmayı başarmıştır. Her bölüm ve her sezon birbirinden farklı oyuncularla farklı tarzdaki konuları anlatan dizi aslında bize modern teknolojinin etkilerini gösteren en önemli yapımlardan biridir. Bu dizinin yapımcıları geçtiğimiz yıllarda çıkardıkları interaktif filmleriyle film sektörüne bambaşka bir soluk getirmiş oldular.
İnteraktif Sanat Nedir?
Son yıllarda en fazla örneklerini oyunlarda gördüğümüz İnteraktif Sanat artık film ve dizi sektörüne de karışmış durumdadır. Konvansiyonel sanatın dışında ortaya çıkan bu akım başlarda izleyicinin de oyunlara dâhil olması fikriyle doğmuş oldu. Teknolojinin ve bu fikirlerin gelişmesiyle izleyicinin sadece izleyici olmakla kalmayıp eserin yaratıcılığını ve bütünlüğünü sağlayacak konuma gelmiş oldu. “ Fütürizm “ ve “ Dadaizm “ gibi modern sanat anlayışlarının da etkisiyle interaktif sanat örnekleri ve öğeleri çok daha artmaya ve gelişmeye başladı.
Bilgisayarın icadından beridir gelen eser ve izleyici arasındaki etkileşim interaktif öğelerle çok daha boyutlara taşınarak geliştirilmiş oldu. 80’li yıllarda bu alanda yapılan temel çalışmalar günümüzdeki bu teknolojinin ve gelişmişliğin temeli olarak sayıldı. Black Mirror, Bandersnatch adlı filmiyle film ve dijital sektörde interaktif sanatın en büyük örneklerinden oldu.
Teknolojinin gelişmesi ve değişmesiyle hikâye anlatıcılığı ve hikâyeyi anlatma yöntemleri de buna orantılı olarak farklılık gösteriyor. Bu bilim kurgu dizisi aslında modern insan ve teknolojinin gelişen yüzünün yanında insanlığa etki eden karanlık yanını ortaya çıkaran teknolojinin bu distopik yüzünü irdeleyen bir yapımdır. İzleyicilere yaşadıkları ve artık rutin haline gelen hayatlarını, alışkanlıklarını sorgulatmayı ve farkındalık yaratmayı amaçlayan bir dizidir. İçinde yaşanılan dijital evreni, modern insana siyah bir ayna tutarak iç dünyaları ile yüzleştirmeyi amaçlayan bir yapımdır.
Black Mirror: Bandersnatch İnteraktif Filmi
2017 yılının başlarında Netflix, dizinin yapımcılarına çocuklara yönelik bir interaktif film yapma fikrini götürdü. Bu alışılmadık fikir, çocuk ve genç grubuna birtakım sorular yönelterek onların farlı sonuçlara ulaşmasını sağlayacaktı. Ancak dizinin yapımcıları bu fikre her ne kadar sıcak bakmasa da Netflix bu fikri değiştirip geliştirerek Bandersnatch doğmuş ve yetişkinlere yönelik oyun tadında bir film ortaya çıkmış oldu.
Bandersnatch, film boyunca izleyiciye filmin farklı noktalarında iki farklı seçenek sunuyor. İzleyicinin seçeceği cevaba göre filmin gidişatı ve sonu şekillenmiş ve değişmiş oluyor. Çoğu oyun severin özellikle hikâye bazlı oyun oynayanların çoktan alıştığı ve pek çoğunun sevdiği bir olaydır bu. Filmin konusunu özet geçmek gerekirse Stefan Butler adında genç bir ana karakter bulunuyor. Bu ana karakter, bir şirkete Bandersnatch kitabının oyuna çevrilmesinde ve oyunun bir interaktif oyun olması üzerinde çalışan genç bir girişimcidir. İzleyicilerin seçimleri sayesinde ise bu gencin oyunu çıkartıp çıkartmaması, oyunun satması, sevilmesi tamamen izleyicinin elinde olan bir olaya dönüşüyor.
Black Mirror ve Netflix geliştirmiş oldukları bu interaktif filmin içerisinde milyonlarca kombinasyon bulunuyor. Filmde toplamda 5 ana son bulunsa da bu sonlara ulaşmak için milyonlarca olasılık bulunuyor. Filmin uzunluğu ise yine seyirciye ve seçtiği kararlara bağlı olarak değişiyor. İzleyiciye bir seçim hakkı için 10 saniye veren film 40 dakikada da bitebiliyor 3 saatte de. Tamamen yapılan seçime ve gelişen olaylara bağlı olarak bu süre değişiyor. İzleyiciye zaman zaman geriye dönme veya bir soruyu tekrar sorma gibi şanslar verilse de izleyici bu filmi tekrardan başlayıp farklı seçimler yaparak farlı sonları görebiliyor.
Black Mirror, interaktif sanatın popüler kültüre harmanlanmasını ve pek çok insana ulaşması bakımından büyük bir önem taşıyor. Yetişkinlere yönelik interaktif film anlayışının en önemli temsilcisi ve elbette bu akımı başlatan ilk film Bandersnatch olmuş oluyor. Çok yakın bir gelecekte de hem oyun hem de film sektörü başta olmak üzere interaktif sanat anlayışı çok daha gelişecek ve vazgeçilmez bir parça haline dönüşeceğe benziyor.
Black Mirror dizisi içerisinde kullanılan İnteraktif Sanat ile ilgili daha detaylı bilgilere ulaşmak için Aba Innolab resmi internet sitesini ziyaret edebilirsiniz. Doç. Dr. Gamze Sart resmi Youtube kanalından da bu ve benzeri konular ile alakalı videolara ulaşabilirsiniz.
