Sosyal inovasyon yeni bir kavram sayılmaz: 1919 yılında çelik ustası Andrew Carnegie öldüğünde, ABD’de finanse ettiği yaklaşık 2.000 halk kütüphanesi vardı. O zamana kadar egemen olan seçkin kesimin eğitim ayrıcalığına karşı, herkesin bilgiye erişimi kolaylaştıran halk kütüphaneleri önemli bir rol oynuyordu. Bu girişimin sosyal inovasyonla ilgili olduğunu inkar etmemiz mümkün değil. Peki 21. yüzyıla geldiğimizde neler oldu? Sosyal inovasyon ve girişimcilik bakımından neler değişti?
Sosyal inovasyon nedir?
Sosyal inovasyon, toplumsal ilerlemeyi destekleyen zorlu ve çoğunlukla sistematik olan sosyal ve çevresel sorunlara etkin çözümler üretme ve geliştirme süreci olarak tanımlanabilir. Sosyal inovasyon, belli bir topluluğun çıkarını değil tüm toplumun fırsat eşitliğine ulaşmasını hedefler. Bu tanımlara dayanarak, 21. yüzyıl sosyal inovasyonun büyük önem kazandığı bir dönem haline geldi.
Sosyal girişimcilik, dünyayı iyileştirmeye çalışan insanlar için popüler bir nokta haline gelmiş olsa da, sosyal inovasyon bundan daha farklı bir akımdır. Sosyal inovasyon kavramı, nereden geldiğine bakılmaksızın, toplumsal değeri yaratan fikirlere ve çözümlere ve üretilen süreçlere dikkat çeker. Diğer taraftan girişimcilik, sosyal inovasyonla direkt temas halindedir.
21. yüzyılda sosyal inovasyon ve girişimcilik
Sosyal inovasyonun daha yeni ve çarpıcı bir örneği, Muhammad Yunus tarafından kurulan ve mikro kredilerin verilmesiyle yoksul nüfusun konumunu ve kadının toplumdaki rolünü olumlu bir şekilde yeniden tanımlayan Grameen Bankası’dır. Gördüğümüz gibi, dezavantajlı grupların koşullarını iyileştirmek sosyal inovasyonun öncelikli hedefleri arasında sayılabilir.
Bu örnekte Muhammad Yunus’un, girişimciliği sayesinde sosyal inovasyonu önemli ölçüde desteklediğini görüyoruz. Bir yandan günümüzün toplumsal zorlukları küresel meseleler haline geldi: Ulusal hükümetlerin, enerji devriminin veya mülteci krizlerinin yoğunluğuna bakacak olursak, belli sınırlar içindeki oyuncuların çabaları artık yeterince etkin değil. Mevcut teknoloji odaklı inovasyon stratejileri mevcut zorlukları etkili bir şekilde engelleyemez. Sonuç olarak, daha uyumlu ortak çabaların yanı sıra yeni kurallara, yeni yöntemlere ve yeni ittifaklara ihtiyaç duyuyoruz.
Bu noktada, global sorunlar için çözüm üreten girişimciler 21. yüzyıla damgasını vurmuş görünüyor. Hem iş dünyasında hem de sosyal yaşamda ciddi değişikliklere kapı açan bu durum içinde yaşadığımız yüzyılı diğerlerinden ayıran en önemli özellik. Teknolojinin ilerleyişinin yanı sıra, farklı branşların bir arada çalışarak güçlenmesi ve toplumu güçlendirmesi, bu yüzyılda sosyal inovasyon ve girişimciğin neden önemli olduğu sorusuna en iyi şekilde cevap veriyor.
