Yüzyıllardır sürdürülen patent uygulamasının temel amacı, en başından bu yana buluş sahibini motive etmek ve yaptığı buluşun haklarını vermektir. Fikriniz ve girişiminizin bir şahsi mülk gibi satılabilir, ipotek edilebilir ve miras bırakılabilir olmasını sağlar. Patenti alınmış bir buluşun, üretimi, kullanımı ve satımı gibi haklar patent sahibindedir. Kişi bu hakları lisans aracılığıyla ve imtiyaz hakkı ya da başka bir karşılıkla dilediği kişilere devredebilir.
Her ülkenin buluş konusunu korumak için patent üzerine kendi belirlediği kanuni haklar vardır. Böylece tecilli buluştan yetkisiz olarak faydalanmaya çalışanlar tazminat ödemek durumunda kalır.
Buluş nedir?
Patent alma kapsamında buluş, hayatı etkileyen, daha önce bulunmamış veya açıklanmamış, tarım ve sanayi alanında kullanılabilen teknik çözümlerdir. Buluşun aynı zamanda mevcut bir problemi çözmesi koşulu vardır. Aynı problem için geliştirilen farklı çözümlerin her biri birer gerekli koşulları sağladığında buluş olarak değerlendirilir.
Patent başvurusu yaparken, buluşunuzun araştırılması ve incelenmesi için buluş konunuzla ilgili dünya çapında benzerlerine dair bilgi verilmesi gerekir. Benzerlerinden bahsederken buluşunuzun bunlardan nasıl farklılaştığını ve kendine has ayırt edici özelliklerini açıklamanız beklenir. Çünkü buluşunuzun teknik özelliği, patent alır. Bunların dışında kalan soyut ve kavramsal düzeydeki önermeler patent alamaz.
Bunların yanı sıra buluşunuzun çözüm sunduğu teknik sorunları da açıklamanız gerekir. Zorunlu olmasa da başvuru dosyanıza resim eklemeniz buluşunuzun daha kolay anlaşılmasına yardımcı olur.
Buluşunuzun patentle koruma altına alınması için üç tane olmazsa olmaz özellik vardır: yenilik, tekniğin bilinen durumunun aşılması, sanayide uygulanabilirlik.
- Yenilik; başvuru yapılmadan önce başkaları tarafından yazılı, sözlü ya da uygulanarak açıklanmamış olmak anlamında mutlak yeniliktir.
- Tekniğin bilinen durumunu aşılması; ise konuda uzman bir kişinin kolayca düşünüp uygulamaya koyamayacağı nitelik anlamına gelir.
- Sanayiye uygulanabilirlik; buluşun tümüyle kuramsal olmak yerine pratiğe uygulanabilir özellik taşıması demektir.
Patent sistemleri nelerdir?
- İncelemesiz sistemde ülkemizde mali kaynakları kısıtlı olan buluş sahiplerine hızlı,
ancak süresi nispeten kısıtlı yedi (7) yıllık bir koruma sağlar.
- İncelemeli sistemde işlemler daha uzun sürer. Ancak incelemeli patent başvurusunun patentlenebilirlik kriterlerine sahip olup olmadığını gösteren bir inceleme raporuna dayanarak verildiği için daha sağlam ve daha uzun bir koruma elde edilir. Bu sistem 20 yıl boyunca koruma sağlar.
